Somatic Experiencing

Somatic Experiencing is een lichaamsgerichte traumaverwerkingsmethode. Hierbij wordt ervan uitgegaan dat alles wat een schrikreactie geeft een fysieke impact heeft, met name in de spieren en zenuwbanen. Bij kleine schrik kunnen we de spanning na verloop van tijd wel loslaten, maar bij een grotere schok of wanneer schokkende of bedreigende gebeurtenissen zich herhalen, kan spanning zich fysiek vastzetten. Dit kan dan leiden tot een constant gevoel van alert zijn, een hoge spierspanning en oppervlakkige ademhaling.

Klachten als aanhoudende vermoeidheid, spanning en prikkelbaarheid kunnen verband houden met onverwerkte ingrijpende ervaringen, ook wel trauma genoemd. Ze beïnvloeden ons gevoel van veiligheid en vertrouwen maar ook ons gevoel van eigenwaarde waaruit uiteindelijk fysieke klachten en emotionele problemen kunnen ontstaan.

Een ervaring wordt pas traumatisch wanneer we er niet in slagen los te komen van onze primitieve reacties op pijnlijke ervaringen. We zetten spanning vast en blokkeren energie, waarbij het ons niet meer lukt om een pijnlijke ervaring volledig te ervaren en daarmee los te laten.

Wanneer we naar de dierenwereld kijken zien we dat bijvoorbeeld een antilope die weet te ontsnappen aan de klauwen van een leeuw zich terug voegt in de kudde. Het dier zal een tijdlang rillen en trillen waarna ze weer gewoon haar leven hervat.

Bij ons mensen werken dezelfde principes, alleen hebben we de neiging het trillen en de gevoelens van kwetsbaarheid te vermijden. Hierdoor blijven juist vaak de spanningsklachten in stand. We zien dit bij mensen die net een ongeluk of een andere intense ervaring hebben gehad. Wanneer we hier in alle rust en liefst met aandachtige begeleiding door heen kunnen gaan, dan kunnen ook wij weer terug keren naar ons normale doen.

Peter Levine is de grondlegger Somatic Experiencing®. Hij was benieuwd waarom dieren in hun natuurlijke habitat na een levensbedreigende situatie vrijwel niet en mensen regelmatig wel getraumatiseerd raken. Dieren en mensen hebben voor een groot deel hetzelfde natuurlijke regulatie-mechanisme. Hij zag dat dieren reageren op gevaar door zich te oriënteren, te vluchten, te vechten of zich dood te houden. En dat ze, als ze weer relatief veilig zijn, de opgeladen energie ontladen door te trillen, schudden of te bewegen om vervolgens hun dagelijkse leven weer voort te zetten. Mensen reageren voor een deel hetzelfde op gevaar[IN1] , maar ze lijken het niet af te maken.

Vechten, vluchten of bevriezen

Peter Levine ontdekte in het werken met getraumatiseerde mensen, dat de opgewekte energie voor vechten, vluchten of bevriezen nog opgeslagen zit in hun lichaam en zenuwstelsel. Ze blijven daardoor in een verhoogde staat van alertheid. Dit komt tot uiting in lichamelijke onrust, emoties, gedachten en gedrag. Of in overlevingsgedrag dat is gericht op het juist niet willen ervaren van al die onrust of angst. Levine heeft een behandelmethode ontwikkeld waardoor de cliënt de overlevingsenergie kan ontladen en de trauma-ervaring kan integreren.